2. Democratie

Wat is de democratie?

Een democratie is een staatsvorm; een manier om een land te besturen. In een democratie bepalen de inwoners van een land zelf wat er in hun land gebeurt, in plaats van dat bijvoorbeeld een koning vertelt wat de wetten zijn. De eerste democratie ontstond ongeveer 450 jaar voor Christus in de Griekse stadsstaat Athene. Daar kwamen de inwoners twee keer per maand bij elkaar op een plein om te overleggen over hoe de stad bestuurd moest worden. Eerst mochten een paar sprekers een monoloog houden over een onderwerp, vervolgens ging iedereen stemmen over wat er moest gebeuren. De meeste stemmen golden. Maar alleen rijke mannen mochten meedoen aan deze vergaderingen; arme mensen, slaven en vrouwen mochten niet meepraten of stemmen.

Voorbeeld: democratie in Nederland

In Nederland hebben we ook een democratie. Maar bij ons komen niet alle mensen bij elkaar op een plein, dat zou immers niet passen! In dit filmpje wordt uitgelegd hoe democratie werkt in Nederland.

Onderzoek

Denk je dat het een goed idee is dat het volk zelf bepaalt wat er in hun land gebeurt, in plaats van dat bijvoorbeeld de koning dat doet? Zou iedereen mee mogen praten of alleen volwassenen? Of misschien alleen slimme mensen? Wat denk je dat er gebeurt als de mensen het niet met elkaar eens worden?

Vragen

• Denk je dat het goed is zoals de democratie geregeld is in Nederland?

• Ga jij later ook stemmen?

• Denk je dat je nu als Nederlander nog veel te zeggen hebt over hoe het land bestuurd wordt?

• Kan je een manier bedenken waarop Nederland, ondanks dat er zoveel inwoners zijn, democratischer geregeerd kan worden?

Verdieping: val van het kabinet

In april 2012 viel het kabinet Rutte. Het kabinet zijn alle ministers en alle staatssecretarissen. Als zij het niet met elkaar eens kunnen worden, dan biedt de minister-president zijn ontslag aan aan de koningin. Dan valt het kabinet en komen er nieuwe verkiezingen. De hoop is dat de partijen het dan na de verkiezingen wel met elkaar eens kunnen worden. Op het filmpje legt de minister-president uit dat het niet lukt om het met elkaar eens te worden.

In een periode waarin het kabinet ontslag heeft genomen, maar er nog geen nieuwe verkiezingen zijn geweest, blijven nog wel dezelfde mensen werken in de tweede kamer. Het kabinet heet dan een “demissionair kabinet“. Een demissionair kabinet mag geen beslissingen nemen over lastige onderwerpen. Deze situatie duurt een paar maanden, tot de nieuwe verkiezingen.

Denk je dat het goed is dat een kabinet kan vallen of vind je dat mensen maar moeten zorgen dat ze het met elkaar eens worden? Wat had jij gedaan als je Mark Rutte was? Waarom denk je dat partijen het zo vaak niet met elkaar eens kunnen worden? Zou het niet makkelijker zijn als er maar één partij in de regering zat?

Meer weten?

Het thema Politieke en sociale filosofie behandelen we aan de hand van de volgende vier onderwerpen. Klik op een van de onderwerpen en kom alles te weten over politieke en sociale filosofie.